top of page

#Onvrijheid

Rechter Suzanne Kropman

over de weg van Plaats delict tot Opsluiting

Wie in Nederland een strafbaar feit pleegt loopt kans op gevangenisstraf. Op de weg van plaats delict naar opsluiting kom je een aantal mensen tegen die zich, elk hun hun eigen manier, bezighouden met het vonnis. De advocaat, de officier van justitie en de rechter dragen allemaal hun steentje tijdens het proces. Hoe houden zij zich tijdens de uitoefening van hun beroep bezig met de impact en de gevolgen van deze ultieme inperking van vrijheid? 

Wie:                                 mw. mr. S. (Suzanne) Kropman

Leeftijd:                           39

Studeerde:                      Nederlands recht in Nijmegen en werd in 2012 beëdigd als rechter

Werkt:                              Als strafrechter bij de rechtbank Gelderland.

Bekendste zaak:             Persrechter in de zaak Heringa (hulp bij zelfdoding)     

 

 

Rechter zet alle zintuigen in

“Ik wil begrijpen wat er is gebeurd en waarom iemand tot zijn daad komt”

 

Door: Charlene Berkhout

 

ZUTPHEN – “Mijn angst is dat ik iemand onschuldig opsluit”, peinst rechter Suzanne Kropman terwijl ze in haar thee roert. Als rechter vormt zij het sluitstuk van de strafketen. De beslissing of de feiten wettig en overtuigend bewezen zijn en alle factoren die daar een rol bij spelen, die neemt zij. Een belangrijke verantwoordelijke taak dus.

 

 “Het is ook een complexe en ingewikkelde taak, omdat je beslissingen neemt die bepalend zijn voor de levens van vele betrokkenen”, legt Kropman uit. Aan het uiteindelijke vonnis gaat een heel traject vooraf. Allereerst wordt het dossier van voor tot achter doorgenomen. “Ik ben erop gebrand om tot de kern van het dossier te komen. Ik wil begrijpen wat er is gebeurd en vooral waarom iemand tot zijn daad is gekomen.” Voor Kropman is dit de manier om uiteindelijk tot een passende strafmaat te komen.

 

Toerekeningsvatbaar

 

Tijdens de zitting stelt zij zich dan ook helemaal open. Al haar zintuigen worden ingezet om het ‘waarom’ te interpreteren en zelfs te begrijpen. “Op die manier kan ik, in geval van veroordeling, de meest passende straf voor de verdachte bepalen.” Een sterk staaltje maatwerk dus. Er wordt niet alleen naar de zwaarte van het delict gekeken maar ook naar de omstandigheden van de verdachte. Bijvoorbeeld naar de toerekeningsvatbaarheid van iemand. “Dat betekent dat ik, met behulp van bijvoorbeeld een psychologisch rapport, bekijk of een feit is gepleegd doordat iemand aan een stoornis lijdt”, legt Kropman uit. “Als iemand bijvoorbeeld zijn buurvrouw vermoordt omdat hij de duivel in haar ziet, dan komt dit door zijn stoornis. Maar als dezelfde persoon een blikje bier steelt omdat hij zin heeft in bier, dan komt dit niet door zijn stoornis. Ik moet dus afwegen in hoeverre de stoornis een rol speelt bij het gepleegde delict. En hier de strafmaat op aanpassen.” In dit soort gevallen kan een verdachte een verplichte behandeling van een psychiater of psycholoog worden opgelegd. 

 

Zware zaken, zoals levensdelicten,  worden in Nederland nooit door één rechter berecht. In dat soort zaken zorgen drie rechters de zogeheten meervoudige kamer, voor een meer doorwrocht vonnis.

Kropman ervaart dit als vanzelfsprekend voor een goede strafrechtspleging. “Een beslissing tot het opleggen van een jarenlange gevangenisstraf moet je niet in je eentje nemen”, meent zij. “Als je dit met drie rechters afweegt komt er een veel meer weloverwogen uitspraak. En dat is belangrijk omdat een gevangenisstraf in vergaande mate ingrijpt op de belangrijkste vrijheid in onze maatschappij.” Dat gevangenisstraf daadwerkelijk ook herhaling uitsluit durft Kropman niet te zeggen. “De straf is ook bedoeld als een stuk vergelding van de maatschappij richting de verdachte voor het gepleegde feit.”

 

Mens

 

Kropman heeft overigens nog nooit ‘levenslang’ opgelegd. “Dat is ook nogal wat, levenslang. Dat betekent eigenlijk: Jij mag nooit meer terug in de maatschappij. Dat is heel ernstig.” In Nederland betekent een levenslange gevangenisstraf ook daadwerkelijk levenslang. Veroordeelden kunnen alleen vrijkomen als de koning gratie verleent. En dit is in ons land sinds 1970 niet meer voor  gekomen.

Maar bij iedere zaak vraagt Kropman zich hetzelfde af voordat ze haar uitspraak bekrachtigt: ‘Heb ik alles goed op een rij? Heb ik goed geluisterd en heb ik alles goed gelezen?’ En al lijkt het voor een enkele burger nog alsof de rechterlijke macht vanuit een ivoren toren opereert. Kropman herkent zichzelf daar niet in. “Ik ben ook maar gewoon een mens. Zedenzaken en verkeerszaken met dodelijke slachtoffers hebben ook impact op mij. En dat mag ook,” meent ze. 

 

Je mag dus als rechter laten zien dat je mens bent? “Natuurlijk,” reageert Kropman. “Naast dossierkennis zijn nieuwsgierig zijn naar en interesse tonen in mensen op zitting het belangrijkste middel om tot een goed vonnis te komen. Alles moet kloppen.”  De kunst is volgens haar om tijdens de zitting aan alle onderdelen evenveel aandacht te schenken. En open te staan voor onverwachte wendingen. Tot het eind aan toe.  “Als je dat niet doet, dan ben je niet op je plek. Iedereen en alle onderdelen in de rechtszaal verdienen mijn volle aandacht en interesse. Alleen zo kan ik tot een weloverwogen oordeel komen.”

 

 

Artikel gelezen?

Laat dan hieronder een reactie achter!

bottom of page